Thay đổi lối nhìn

Vì sao người Việt Nam không có nhiều sản phẩm sáng tạo, có phải vì người Việt không thông minh bằng người Hàn Quốc, Nhật Bản? Chưa có câu trả lời về điều này, nhưng có câu trả lời chắc chắn là người Việt không được khuyến khích sáng tạo ngay từ trong giáo dục. Chúng ta đã và đang vận hành một nền giáo dục nặng tính áp đặt. Áp đặt từ chương trình giáo khoa cho đến cách giảng dạy của giáo viên.
Đa số giáo viên lên lớp chỉ nói điều mình nghĩ, điều mình biết và cho đó là đúng, bắt buộc học sinh phải học theo, nhận thức theo, làm theo. Học sinh, sinh viên nào nghĩ khác tức là sai, thậm chí chống lại thầy. Có không ít trường hợp học sinh, sinh viên phản biện lại quan điểm hay chỉ ra sự chưa chuẩn xác về kiến thức của thầy giáo, ngay lập tức bị trù dập, bị ghét bỏ.

Ở các nền giáo dục tiên tiến, giáo viên khuyến khích học sinh phát huy tối đa năng lực sáng tạo, tôn trọng những ý kiến, đề xuất, hay nói đúng nhất là “cách nghĩ khác”, phải “phá hủy sáng tạo”. Nếu như không phá hủy sáng tạo thì sẽ không có sáng tạo mới.

Người thầy truyền đạt kiến thức, nhưng cần hiểu rằng vai trò chính là gợi mở, để học trò tự tìm tòi, suy nghĩ độc lập, đừng bắt học trò suy nghĩ theo mình, đừng “độc quyền chân lý”. Người thầy không phải có nhiệm vụ nhồi nhét kiến thức cho đầy bụng học sinh để biến đầu óc đó thành con vẹt nhai đi nhai lại những điều đã cũ, mà khơi gợi trí tuệ để bùng nổ sáng tạo. Nói như nhà văn Nhật bản Kakura: “Con người là ngọn đèn được thắp sáng, chứ không phải là những cái bình nước cần được đổ đầy”.

Thực tế cho thấy, không ít giáo sư, tiến sĩ bụng đầy chữ nghĩa, thuộc làu kinh sách, nhưng chỉ giỏi tầm chương trích cú, không tạo ra được giá trị mới. Bởi vì, những vị đó được nuôi dưỡng trong môi trường giáo dục “đổ đầy”, không phải “thắp sáng”.

Tại sao lại không cho phép người nghĩ khác mình, nói khác mình, thậm chí phản biện lại mình? Tại sao lại không tôn trọng và khuyến khích sự độc lập tư duy của thế hệ trẻ?

Xin nhắc lại câu chuyện mới xảy ra cuối tháng 6 vừa qua, cậu bé Osman Yahya 11 tuổi, với tư cách dẫn chương trình truyền hình “Hỏi và Đáp” giữa Tổng thống Mỹ Obama và các học sinh trung học đã một lần ngắt lời tổng thống vì cho rằng ông Obama trả lời dài dòng, một lần không cho tổng thống trả lời câu hỏi vì tin rằng ông Obama đã trả lời đủ rồi.

Chỉ có nền giáo dục “thắp sáng” mới đẻ ra ông tổng thống và cậu bé này.

Lê Chân Nhân

Phúc Âm: Mk 2:18-22. Thứ hai 18/01/2016
18 Bấy giờ các môn đệ ông Gio-an và các người Pha-ri-sêu đang ăn chay; có người đến hỏi Đức Giê-su: "Tại sao các môn đệ ông Gio-an và các môn đệ người Pha-ri-sêu ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?"
19 Đức Giê-su trả lời: "Chẳng lẽ khách dự tiệc cưới lại có thể ăn chay, khi chàng rể còn ở với họ? Bao lâu chàng rể còn ở với họ, họ không thể ăn chay được. 20 Nhưng khi tới ngày chàng rể bị đem đi rồi, bấy giờ họ mới ăn chay trong ngày đó. 21 Chẳng ai lấy vải mới mà vá áo cũ, vì như vậy, miếng vá mới đã vá vào sẽ kéo vải cũ, khiến chỗ rách lại càng rách thêm.
22 Cũng không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ, vì như vậy, rượu sẽ làm nứt bầu, thế là rượu cũng mất mà bầu cũng hư. Nhưng rượu mới, bầu cũng phải mới!"

Tâm tình : Lạy Chúa Giê su, Chúa dạy con ăn chay phải có mục đích rõ ràng và đúng với thời điểm ăn chay, trong cuộc sống có biết bao những luật lệ từ thời xa xưa nay không phù hợp nhưng vẫn tồn tại, kéo theo những rầy rà như tính toán chi li và xét nét lẫn nhau...! Xin cho con đừng bắt bẻ nhau về những điều nhỏ mọn để tiến tới những điều hữu ích, những điều mới mẻ phù hợp với thời đại, mặc dù rất khó, nhưng nếu con không thay đổi lối nhìn, không chịu thay đổi tư duy cho hợp với hiện tại thì tự con bị văng ra bên lề xã hội. Lạy Chúa, xin cho con nhận ra những yếu kém nơi mình để thay đổi những suy nghĩ lệch lạc và chấp nhận gọt dũa trong tư tưởng, lời nói, hành động và cả con tim của con, để cùng với anh chị em con sẽ tiến lên đổi mới con người và xã hội. Amen